Wollig, maar wat staat er nou eigenlijk?
6 januari 2023Allereerst de beste wensen voor iedereen. Wat voor iedereen het beste is, weet ik niet, maar ik hoop dat het u overkomt. In het nieuwe jaar weet ik wel dat ambtenaren op ministeries weer overuren maken met het ‘bestuderen’ van een uitspraak van de Hoge Raad, de Raad van State of een rechter. Dit gebeurt steeds als er een uitspraak komt die het kabinet niet goed uitkomt. Alleen dan. Als het ze wel uitkomt worden u en ik meteen verplicht om ons eraan te houden. Maar andersom gaan ze op zoek naar Geitenpaadjes (dixit Mark Rutte). Dat komt door ambtelijke taal en onzinnige zinsconstructies met dubbele ontkenningen (bevestigingen dus). Ik moet dan ook denken aan het gedicht Awater van Martinus Nijhoff.
Het gedicht bevat het adagium: “Lees maar, er staat niet wat er staat”. Hoe werkt dat op een ministerie nu?
Ze besluiten de weg van premisse naar conclusie te bewandelen. Ze bezien welke spijkers ze bereids hebben geslagen in de muur der speculatie, sterk genoeg om er de koorden van een redenering aan vast te knopen teneinde te komen tot het uiteindelijk harmonisch samenvoegen van al dan niet ogenschijnlijk onharmonische elementen tot een in de oren der logica welluidend aanslaand akkoord.
In de praktijk betekent dat ad absurdum doorvoeren van regelgeving door het verbinden van juridische betekenis aan kennelijk gewekt vertrouwen door een ambtenaar die iedere bevoegdheid tot het nemen van het in geding zijnde besluit mist. We procederen ad hoc en stellen een commissie in die vervolgens aan de hand van een werkgroep een taskforce opricht die aan tafeltjes met stakeholders gaan polderen.
Wat staat daar nou eigenlijk? Nou, dit: We moeten eens zien wat de rechter nou bedoelt, inmiddels klooien we maar wat aan en laten de ambtenaren beslissen, want politiek komen we er niet uit. We laten voor het oog van Neerlands volk iedereen meelullen, maar we doen er niks mee. Na de volgende verkiezingen de zondvloed.
Kijk dat zou iedereen snappen, maar ja, dat lijkt nou net de bedoeling niet te zijn. Want daar zit geen geitenpaadje in. Ik wou alleen aantonen dat het niet zo moeilijk is om een simpele tekst zo te verpakken dat het heel intelligent klinkt.
Ach, misschien moeten we de dingen grappiger opvatten dan dat ze verdienen, vooral omdat we de dingen al zo lang serieuzer opvatten dan ze verdienen. Een nieuwjaars datum is nooit een kantelpunt. We modderen gewoon door. Er verandert, vrees ik, niks. En over een maand is het weer gewoon een lopend jaar.