Maakt wegkijken meteen ook medeschuldig?

Heel Nederland stond het afgelopen weekend op zijn kop door de verdwijning en, naar later bleek, de tragische dood van twee jonge kinderen uit Beerta, een plaatsje in Groningen. “De samenleving hier is keihard getroffen.” Dit was een van de vele reacties in allerlei programma’s die er aandacht aan besteedden. En terecht. Toch treft het mij steeds weer dat er een groot verschil bestaat tussen de beleving van dit drama en dat van de duizenden kinderen die momenteel slachtoffer zijn van en worden gemaakt door oorlogszuchtige heersers. Vaak kijken we liever weg. Maakt dat ons medeschuldig? Uit een opiniepeiling blijkt dat er bijvoorbeeld binnen gezinnen en families niet over Israël en Gaza wordt gesproken, omdat er angst bestaat voor grote ruzies. Verder lijkt het erop dat de druk binnen de samenleving er ook toe doet.

Als we iets zeggen over de slachtoffers in Gaza, worden we, ook door prominente politici, weggezet als antisemieten. Joodse instellingen en inwoners van Nederland die niets met het Israëlische beleid van doen hebben, worden slachtoffer van pro-Palestina-activisten. Het is niet iedereen duidelijk dat niet alle joden Israëlieten zijn. Als we aan de andere kant even niets zeggen over de slachtoffers in Oekraïne, zijn we pro-Russisch. Het is wel bijbels. Immers, Jezus zelf zei al: “Wie niet voor mij is, is tegen mij.” Zonder context zou je dit makkelijk kunnen beschouwen als een kunstmatig opwekken van een vijandbeeld. Het populisme gebruikt graag one-liners om een sfeer te scheppen die er nooit was en ook nooit zou moeten zijn.

Maar ik denk ook dat een mens maar een bepaald vermogen heeft om ellende in zich op te nemen. Op een gegeven moment zit je gewoon vol. Dan ga je een dagje uit, koopt lekker gebak en, steeds meer, wordt nieuws gemeden. Het grote leed wordt verdrongen door de kleine pleziertjes. Dat is niet wegkijken, laat staan medeschuldig, maar gewoon jezelf beschermen.

Toen ik de krant uit had vanmorgen, ging ik weer braaf verder met het mezelf verheugen op het feit dat we dinsdag onze nieuwe auto gaan ophalen. Ik weet het, de kinderen in Gaza hebben er niets aan. Maar ik ben er schaamteloos blij mee, net zoals ik nu al weet dat we vanavond weer lekker gaan eten.

Mea culpa? Non mea culpa, vrees ik. Zaterdagavond toch maar weer kijken naar Lachen om Homevideo’s. Ik kan er ook niks aan veranderen, toch?

Fijn weekend,
Hans Janssen